İçindekiler tablosu
Fen Bilimleri Sorularını Yapamıyorum ? Ne Yapmam Lazım ?
5.Sınıftan 8. Sınıfa kadar her kademeden öğrencinin en çok yakındığı durum. Fen Bilimleri dersini anlıyorum fakat yeni nesil soruları yapamıyorum, serzenişleri olmuştur. Eğer sizde yeni nesil soru çözerken takılıyorsanız tam doğru adrestesiniz. Sizlere bu yazımda yeni nesil soru çözerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini, bildiğiniz bilgileri yeni nesil soru çözerken nerelerde kullanacağınızın ayrıntılarından bahsedeceğiz.
Yazımı dikkatli bir şekilde okumanızı tavsiye ediyorum. Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programına baktığımızda sarmal bir öğretim programı izlenmektedir. Fen Bilimleri dersi Fizik, kimya ve biyoloji bilimlerini içeren karma bir branştır. Bir öğrenci her eğitim kademesinde yukarıda saymış olduğum bilim dallarının içerdiği konulardan oluşan müfredatı görerek bulunduğu kademeyi tamamlamaktadır.
8. Sınıfta Hangi Konular Hangi Bilim Dalları İçerisine Girmektedir ?
Örneğin,
1. Ünite : Mevsimler ve İklim : Fizik
2.Ünite : DNA ve Genetik Kod: Biyoloji
3.Ünite : Basınç : Fizik
4.Ünite : Madde ve Endüstri : Kimya
5.Ünite : Basit Makineler : Fizik
6.Ünite : Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi : Biyoloji
7.Ünite : Elektrik Yükleri ve Elektrik Enerjisi : Fizik
Bu bilim dallarının araştırdıkları ve insanlara sundukları alanlar birbirinden farklıdır. Biyoloji, canlı bilimidir. Canlının hücrelerinde meydana gelen veya doğadaki olan olayları inceler. Biyoloji bilim dalı ile ilgili bir ünitede aslında siz kendi vücudunuz veya çevrenizdeki canlı varlıklar ile ilgili bilgiler ediniyorsunuzdur. Kimya, bilim dalında ise temeli atomlara dayanan ve doğada bulunan element ve elementlerin yapmış olduğu bileşikler ile ilgilenir. Kimya bilim dalını içeren bir ünitede çevrenizde meydana gelmiş maddelerin nasıl oluştuğunu veya maddelerin dışarıdan bir etkiye maruz bırakıldığında nasıl davranacağı ile ilgili bilgiler ediniyorsunuz. Fizik, bilim dalında ise daha çok kanunlar çerçevesinde biraz sayısal işlemlerin ve deneysel düzeneklerin olduğu bir bilim dalı ortaokul seviyesinde basitleştirerek söyleyebiliriz.
Yukarıda verilen bilgiler aslında yeni nesil soru çözerken bir soru ile karşılaştığınızda genellemeniz gereken bir sınıf içerisine koymanız gereken kavramlardan bahsettim. Bunları bilmeniz o üniteyi zihninizde canlandırmanız. O ünite ile ilgili öğrenilen bilginin kalıcılığının maksimum seviyeye ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
Fen Bilimleri Yeni Nesil Soru Çözemiyorum Diyorsan
Bunları Yapmalısın ;
1-Üniteye Geçtiğinde O Ünitenin Kazanımlarına Bakmalısın
Kazanımlar bir dersin ünitesinde öğrencinin kazanmış olması beklenen davranışlardır. Siz bir üniteye geçtiğinizde ünitede yer alan kazanımlara sahip olmanız gerekmektedir. Aslında sınavlarda bu kazanımları ölçmek için yapılmaktadır. Sınavdan alınan 80 puan kazanımları % 80 oranında aldığınızı gösterir. Peki bu kazanımlar bizim için neden önemli ?
M.E.B bakanlığı soru hazırlama komisyonu veya herhangi bir sınav hazırlayacak kişiler öncelikli olarak kazanımı belirlerler. Kazanımı belirledikten sonra soru yazma işlemine geçilir. Çözdüğünüz soru aslında bir kazanımı içermektedir. Kazanımlarla doğrudan olarak bağlantılı olmak zorundadır. Zaten soru kazanımı içermiyorsa biz o tarz sorulara müfredat dışı kazanımlarda yok diyoruz. Siz ünite içerisindeki kazanımlara bakarsanız. Hangi kazanımlar olduğunu bilirseniz soruyu gördüğünüzde hangi kazanımı ölçtüğünü anlayıp soruyu hazır bulunuşluğu yüksek bir şekilde okumaya başlarsınız ve okuduğunuzu anlarsınız. Sizlere bir örnek verelim.
Örneğin 8. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ünite Mevsimler ve İklim Ünitesi Kazanımlarına bakalım.
F.8.1.1.1. Mevsimlerin oluşumuna yönelik tahminlerde bulunur.
F.8.1.2.1. İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklar.
F.8.1.2.2. İklim biliminin (klimatoloji) bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzmanlara iklim bilimci (klimatolog) adı verildiğini söyler.
Bir 8. Sınıf Öğrencisinin 1. Ünitede Kazanmış olması gereken davranışlar yukarıda yazılanlar gibidir. Yani yazılan sorular yukarıdaki kazanımlar çerçevesinde yazılmalıdır. Görsellere baktığınızda bunu çıkarmamız hiç de zor olmasa gerek. Bu şekilde sorunun bizden ne istediğinizi anlayabiliriz.
2- Yeni Nesil Sorularda Görseller Bize Sorunun Cevabını Verir
Fen Bilimleri dersinde karşınıza çıkmış olan sorularda soruyu okumadan önce görsele bir göz atmanız soru hakkında azda olsa size fikir verecektir. Çünkü Yeni Nesil Soru tarzında öğrencilerin en çok zorlandığı durum. Konuyu bilgi olarak tamamen bilse de hiç bir eksikliği olmasa da soru çözüm esnasında tıkanmaktadır. Bu tıkanmanın sebebi ise soru çözümde yanlış teknikler kullanmasından kaynaklanabilir.
Öğrenci uzun soruları gördüğünde paniklemekte veya okuduğunu tek seferde anlamamaktadır. Okuduğunu tek seferde anlaması için soruyu gördüğünde yapabileceğine inanması ile başlar. Deney sorularında 2 farklı durum var ise 2 farklı şekil arasında değişen bir durum aranmalıdır. Deney sorularında bağımlı, bağımsız ve sabit tutulan değişken soruları en sık karşılaşılan soru kalıplarıdır. Bu soru kalıbından gelebilecek sorunun ipucusu görsellerde gizlidir.
Deney sorularından araştırılmak istenen değişken 2 düzenek arasındaki farktır. Buda bize bağımsız değişkeni verecektir.
3- Yeni Nesil Sorularda Günlük Yaşamdan Örneklerden Yararlanır
Öğrencilerin en sık yaptığı hatalardan biride Fen Bilimleri dersinde öğrenmiş olduğu konuyu, ezberlenecek bir bilgi yığını olarak görmelerinden kaynaklanmaktadır. Fen Bilimleri dersi yaşamın birebir ta kendisidir. Bir öğrenci madde konusunu işlediğinde bilmesi lazımkı dokunduğu hissettiği her şey birer madde, elementler konusu işlediğinde bilmesi lazımki dokunduğu, gördüğü temas ettiği her nesne elementlerden oluşmuştur. Daha da ileriye gidecek olursak, canlının en küçük yapı birimi olan hücre de atomlardan meydana gelmiştir. Madde ve ısı ünitesinde, ısının iletimi ve ısının yayılması ile ilgili günlük hayatta yaşayarak kavrandığı bir davranışı ders olarak gördüğü zaman anlamakta zorlanmaktadır.
Mutfaklarda yemek pişirmek için kullanılan malzemeler neden metallerden yapılmıştır. Elektrik iletimi için neden kabloların içerisinde metaller kullanılıyor ? Elektrik kablolarının neden dış kısmı plastik den yapılmıştır ? Tencerelerin tutma kısımları neden plastik ile yapılmıştır ? Mayalanma işlemini yaparken neden biraz seker atarız ? Mayalanma için neden ılık su ilave ederiz ? gibi bir çok sorunun cevabı saymakla bitiremeyeceğimiz sorunun cevabı Fen Bilimlerinde gizlidir.
Bir konuyu öğrenirken o konunun günlük yaşamda nerelerde kullanıldığını bilmeniz sizi yeni nesil soru çözerken 1-0 önde başlatacaktır. Sizde soruları çözerken ve soruyu gördüğünüzde nasıl daha iyi anladığınızı ve çözdüğünüzü anlayacaksınız. Her zaman sorgulama yapmanız olayları anlamanızı da kolaylaştıracaktır.
Bilgi olarak her şeyi biliyorum, soruları yapamıyorum diyorsanız yukarıda yazımda anlattığım gibi bir an önce günlük yaşamdan örneklere yoğunlaşmalısınız.
4- Deney Düzeneği Hazırlama ve Tasarlama Sorularını Çözebilmek için Ne Yapmalıyım ?
Fen Bilimleri dediğimizde ilk aklımıza gelenlerden bir tanesi deney yapmadır. Deneyler bir hipotezin yani varsayımın doğruluğunu kanıtlamak için yapılmış olan kontrollü düzeneklerdir. Deney sorularında sizin bir hipotezi doğrulayabilecek olgunlukta olmanız istenmektedir. Deney düzenekleri hangi düzenekleri kullanılır veya öğrencinin hipotezine uygun düzenek hangisidir. Düzenekler hangi hipotez sorusuna karşı oluşturulmuş gibi soru köklerinde sizin yapmanız gereken şey, deney düzeneğinin hangi ünite ile ilgili olduğunu bilmeniz gerekmektedir.
Örneğin; Katı Basıncı dediğimizde katı basıncının bağlı olduğu değişkenler kuvvet ve yüzey alanıdır. Katı basıncı bu değişkenlere bağlıdır. Bu değişkenlerin değişmesi ile katı basıncı değiştiğinden dolayı deney soruları da bu değişkenler üzerine yoğunlaşacaktır. Siz bir deney yaparken hangi değişkeni araştırmak istiyorsanız, sonucu etkileyebilecek olan bütün değişkenleri sabit tutmanız gerekmektedir. Bunun sebebi ise yapılan deney düzeneğindeki değişim bir değişkenin bağlı olmasına kaynaklı olması gerektiğindendir. Artık sonuca göre değişkene göre karar verebiliriz.
Örneğin katı basıncının yüzey alanına etkisi araştırmak isteyen bir öğrenci nasıl bir düzenek kurar dersek ?
Öğrenci önce katı basıncını etkileyecek olan değişkenleri belirlemesi gerekmektedir. Katı basıncını etkileyen değişkenler nelerdir ? Kuvvet ve Yüzey Alanı . Katı basıncı 2 tane değişkenden etkileniyor. Eğer öğrenci yüzey alanını araştıracaksa kuvvet değerini ve ortamları sabit tutması gerekmektedir. Aynı ağırlıkta iki cismi farklı yüzeyleri yere temas edecek şekilde denemeli ve sonuçları not etmeli. Öğrenci not ettiği sonuçlarında yüzey alanı küçük olan taraf yere temas ettiğinde daha fazla basınç uyguladı diye bir sonuç çıkarabilir.
Aksini düşünelim, Öğrenci katı basıncının yüzey alanına bağlı olduğunu araştırmak isterse yüzey alanları ve ağırlıkları farklı olan 2 cisim kullansın. Bu tip bir düzenekte öğrenci değişimin ağırlıktan mı kaynaklandığını yoksa yüzey alanından mı kaynaklandığını bilemeyecektir. Yani yapmış olduğumuz deney amacına ulaşmadı. Biz deney sonucunda bir kanıya varamadık. Deney sorularını bu şekilde çeşitlendirebiliriz.
Kısacası araştırılmak istenen şeyin nelerden etkilendiği öncelikle belirlenmeli. Daha sonra etkilendiği şeylerden araştırmak istediğini değiştirip diğer etkilendiği durumları sabit tutmamız gerekmektedir.
5- Yalnızca yukarıdaki düzeneğe bakarak ve görsele bakarak yapınız sorularını yapamıyorum ?
Bu tip sorular çok fazla sorulmasa da karşımıza çıkabiliyor. Bu tip sorularda bildiğin her şeyi unutup, okuduğun şıkkı yukarıdaki görsel de veya deneyde araman gerekiyor. Ulaşırsan vardır ulaşmazsan yoktur.
Örneğin , bir atom modeli sorusunda atomun çekirdeği ve çekirdek etrafında katmanlarda elektronları verdiği bir şekli düşünelim. Bu şekil altında ise yalnızca yukarıdaki görsele bakarak soruları cevaplandırınız gibi bir soru ile karşılaştığımı varsayarsak. Artık Atom hakkında bildiklerimizi unutup görsele bakmamız gerekmektedir.
Öncüllerin bir tanesinde elektronlar katmanlarda bulunur ve çok hızlı hareket ederler. gibi bir öncül olduğunda öğrenci artık bu ifadeyi öğretmen duymuş, kitaplardan okumuştur evet doğru diyerek işaretleyebiliyor. Oysaki o resimde elektron katmanlarda bulunuyordu ama döndüğünü anlayamayız. Elektronların üzerinde bir ok işareti gibi bir şekil verseydi o zaman döndüğünü de anlayabiliriz.
6- Aralıklı Tekrarlar Bilgiyi Kalıcı Hale Getirir
Fen Bilimleri dersi bir sene içerisinde ortalama 7 üniteden oluşmaktadır. Üniteler ise kendi içlerinde konu başlıklarına ayrılıyor. Haliyle öğrenilecek ve günlük hayata yansıtılacak bir hayli bilgi var. Bu bilgileri unutmamak için bilginin kalıcı olarak öğrenilmesi gerekiyor. Bilgiyi nasıl kalıcı hale getirebilirim diyorsanız.
Benim yazmış olduğum bir yazı var. Bu yazıyı okumanızı ve yazıda yazılanları uygulamanızı tavsiye ediyorum. Yazıyı okumak için Yazıya TIKLAYINIZ.
Bu yazımda sizleri daha fazla sıkmamak adına Yeni Nesil Soruları nasıl çözebilirim, yazımı sonlandırıyorum. Eğitim Koçu kategorisi altında yazılarıma devam edeceğim. Yazının devamı için Dershanet.org web sitesini ziyaret etmeyi unutmayınız.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli