Amerika’da Matematik Doktorası ve Yaşam

Amerika da The Ohio State Üniversity’ de doktora yapan Deniz GENLİK yine aynı üniversiteden arkadaşı Aziz Burak GÜLEN ile Amerika’ da Matematik Doktorası hakkında yaptığı röportaj ile yurt dışında doktora yapmak isteyen öğrencilere çok önemli bilgiler sunmaktadır.

Deniz GENLİK’ in Yönelttiği Sorular.

1- Bize şuan bulunduğun konumdan bahsedebilir misin ?

2- Lisans başlangıcından şuana kadar olan süreci bize özetleyebilir misin ?

3- Yurt dışında doktora başvuru sürecini biraz bize anlatır mısın ?

4- Daha önce hiç yurt dışı tecrüben olmuş muydu ?

5- OTDÜ’ de aldığın İngilizce eğitim amerikaya gittiğinde yeterli oldu mu ?

6- Doktora bitince matematikte ne tarz iş imkanları var? sen ne yapmayı düşünüyorsun ?

7- Yurtdışından Türkiye’ye dönmek istediğin zamanlar oldu mu ?

8- Bulunduğun şehir neresi bu şehiri gezme imkanın oldu mu ?

9- Irkçılığa uğradığın bir an oldu mu ? ya da ırkçılığı hissettiğin ama emin olmadığın anlar oldu mu ? 

10- Ne kadar mantıksız dediğin bir şey var mı Amerika da ?

11- Yurt dışı tecrübesinin sana mesleki ve sosyal açıdan bir şeyler kattığını düşünüyor musun ?

Yapılan röportajı buradaki linkten veya aşağıda gömülü video dan izleyebilirsiniz. Dilerseniz yapılan röportajı yazı halinde okuyabilirsiniz.

https://youtu.be/-25pnGlXESk?t=1

Soru : Bize şuan bulunduğun konumdan kısaca bahsedebilir misin ?

The Ohio State University ‘de Matematik doktora programında 2. senemi bitirmek üzereyim şuan yaz dönemindeyiz.
Bahar dönemi başladığında 3. Seneme başlamış olacağım. Bir yandan asistanlık yapıyorum, paramı bu şekilde kazanırken bir yandan da doktora öğrencisiyim şuan bulunduğum durumun en kısa özeti diyebiliriz.

Soru : Lisans başlangıcından şuana kadar olan süreci bize özetleyebilir misin ?

Üniversite yerleştirme sınavına  2013 de girdim üniversiteye 2013 yılında yerleştim bir sene hazırlık okudum. İlk önce ODTÜ makine mühendisliğine yerleştim. Bir sene hazırlık üstüne bir dönem ODTÜ makine mühendisliğinde okuduktan sonra geri kalan üç buçuk seneyi ODTÜ matematik bölümünde tamamladım. Son sene yani 4 sınıftayken başvuru süreci başvurular derken kabul aldık bir şekilde buraya doktora yapmaya gelmiş oldum.

Soru: Yurt dışında doktora başvuru sürecini biraz bize anlatır mısın ?

 Lisansın son senesinde bu işlerle uğraşmaya başladım üçünü sınıftan 4.sınıfa geçerken o yaz GRE ve TOEFL sınavına girdim. TOEFL herkesin bildiği gibi  İngilizce yeterliliğini göstermek için girdiğimiz bir sınav,  ne kadar  İngilizce konuşuyor ne kadar okuyup anlayabiliyorum, göstermeye çalıştım. O zamanlar tabi İngilizcem şimdiki gibi bu kadar iyi değildi. Sonra GRE değimiz sınav iki kısımdan oluşuyordu biri subject  yani benim içim GRE matematikti birde GRE general dediğimiz kısmı var. Genelde insanlar hangi konulara çalışıyorsa ona giriyor. Sonuçlarımızı aldım başvurmak istediğim okullara sonuçları gönderdim.
Lisans dönemi boyunca  aldığım dersler de hocaları tanıdım. Hocalar Beni tanıdı bazı hocalardan referans mektubu aldım onları okullara gönderdim Bir de okullar için niyet mektubu ve transkript gönderdim en kabaca tabir başvuru süreci böyle gelişti.

Avrupa’ da yüksek lisans yaparken burs vermiyorlardı.

Tabi bekleme süreci biraz sıkıntılı bir süreçti ama dediğim gibi orada bir araştırma söz konusu hangi okula başvuracağım hangi ülkeye başvuracağım bunların hepsi kişisel birer soru aslında yani ben Avrupa da bazı yerlere başvurdum direk doktoraya değil yüksek lisansa kabul almama rağmen orada para vermiyorlardı yani burs vermiyorlardı. Amerika da bana asistanlık veriyorlardı dolayısıyla para veriyorlardı bunlardan dolayı tercihim Amerika oldu. Bu şekilde buraya gelmiş oldum.

Soru : Daha önce hiç yurt dışı tecrüben olmuş muydu ?

Soru : 3 Aydan fazla yurt dışı tecrüben olmuş muydu ?

Almanya’da doğdum. Fakat Almanya’da çok durmadım Anne tarafım Almanya’da arada bir kuzenleri görmeye gezmeye düğün falan olduğunda birisi evlendiğinde gidiyorum ama öyle uzun süre kalmadım 3 aydan fazla hiçbir yerde hatta 3 aydan fazla Ankara dışında bir yere kalmadım büyük ihtimalle. Hayatımın 23 yılı Ankara’da geçti diyebilirim.

Soru : ODTÜ’de aldığın İngilizce eğitim Amerika’ya gittiğinde yeterli oldu mu ?

Evet yeterli oldu da diyebilirim hayır yeterli olmadı da.  Bunu aslında şöyle hiç eksik bir şey bilmiyordum benim konuştuğum İngilizce bana çok çok yetiyordu okuduğum her şeyi zaten anlayabiliyordum yetmedi, niye yetmedi ilk 1-2 ay ben buradaki Amerikalıların konuştuğu çoğu şeyi anlamadım ama bunun sorumlusu  ODTÜ değil. ODTÜ’de aldığım eğitimin eksikliği de değil biraz aksan meselesi .

ODTÜ’ de  İngilizce konuşan insanların konuşma şekline alışmıştım daha önce Tabii izlediğimiz dizilerden falanda buradaki aksana maruz kalıyoruz ama en azından dizide İngilizce alt yazı bile olsa okuyor insan ama işte burada alt yazı olmayınca ilk 1 – 2 ay zorlandım ama buna da alıştım. Eğitim aslında çok yeterli hiç eksikliğini hissetmedim  benim biraz İngilizce konuşmaya  pratik olarak eksikliğim vardı pratik yaptıkça konuştukça kendiliğinden çözülen bir sorun oldu. Okuduğunu anlamada istediğini yazmada sıkıntı olmuyor. ODTÜ deki  hazırlık eğitimi artı 4 sene eğitim aldıktan sonra sadece kendim konuşma anlamında biraz pratiğim eksikti. Sadece  onu geliştirdim konuştukça İngilizcem daha düzgün olmaya başladı. Bir de Dediğim gibi bazı Amerikalıları anlayamıyordum. Şu anda pek anladığım söylenemez ama ilk geldiğim dönemlere daha iyi durumdayım zaman ilerledikçe Amerika aksanına alışacağımı düşünüyorum.

Soru: Doktora bitince Matematikte ne tarz iş imkanları var sen ne yapmayı düşünüyorsun ?

Çokta bildiğim bir şey değil ben öyle körü körüne dedim ben matematikçi olacağım matematik okuyacağım girdim matematik okuyorum sonra dedim ki  akademisyen olacağım geldim doktora yapıyorum .Şuana kadar sonrası için hiç  bir şey düşünmemiştim matematik okuyup başka neler yapabilirim sorusuna pek bakmamıştım hala daha baktığım söylenemez mümkünse  eğer  benim yapmak istediğim şey doktorayı bitirdikten sonra yine bir üniversitede hoca olarak profesörlüğe giden yolda ilerlemek isterim yani en azından planım böyle.Hala da böyle  bu planla çıktım yola matematikçiler başka alanlarda iş bulabiliyorlar yazılım veya siber güvenlik, finans gibi fakat benim hayalim akademisyen olarak kalmak.

Soru :Yurt dışından Türkiye’ye dönmek istediğin zamanlar oldu mu ?

 Her gün dönmek istediğim zamanlar oldu.23 yıl boyunca Ankara’daydım ailemle beraber kalıyorum sürekli ilk geldiğimde böyle bir düşünce alıyor beni, ya ne yapıyorum ben nereye geldim böyle ne oluyor ,benim ne  işim var burada diyerek günde  bir iki saat düşünüyordum. Gerçekten böyle gün içinde ders çalışmam ödev yapmam lazım birdenbire düşünmeye başlıyorum ya ben ne yapıyorum burada ne işim var çıkayım gideyim buradan diye ama alıştım biraz. 2. senenin başında biraz daha rahat oldum hem kışın Türkiye’ye gittim geldim hem Yazın Türkiye’ye gittim geldim ikinci senenin başında biraz daha bu sorular kafamdan gitmişti odaklanabiliyordum. Verimliliğim artmıştı bu sorular azalmıştı komple gitmiyor tabi bu sorular.Hiç düşünemiyorum herhalde  ömrüm boyunca kafamın bir yerlerinde her zaman karşıma çıkacak bu sorular. İlk dönem  dediğim gibi Türkiye’ye gidip gelmiştim . Dinlenmiştim tatilimi yapmıştım. Ailemi arkadaşlarımı gördüm ve döndüm.

Bu yazda Türkiye’ ye gitme planları yaptım ama…

Her şey güzel gidiyordu bu sene içinde yazın Türkiye’ ye gitme planları yapmıştım. Sonra işte virüs salgını falan filan derken Dünya çok garip bir hal aldı Öyle olunca bu soruların aklıma gelme sıklığı tekrardan artmaya başladı hemen ne yapıyorum burada virüs salgını sırasında tek başıma böyle demeye başladım. Bu biraz o dönem etrafında dünyada neler oluyor senin kendi iç dünyanda neler oluyor onlarla göre değişebilen bir şey kafanı dağıtmışsan arkadaşlarını aileni görmüşsen bir süre bu sorularla yüzleşmeden hayatına Amerika da devam edebiliyorsun. Fakat pandemi süreci bir dönem de ise, tekrardan sorgulamaya başlıyorsun. Bir de bu soruyla yaşamayı öğreniyorsun öğrendim yani biraz.

Soru : Bulunduğun şehir neresi bu şehiri gezme imkanın oldu mu ?

Columbus’tayım Ohio buranın başkenti okula çok yakın yaşıyorum yani direkt evimden çıkıyorum, 100 metre yürüdükten sonra kampüsün içindeyim. Kampüs zaten bayağı büyük dolayısıyla kampüsü geziyorum çoğunlukla. Güzel aslında yani ODTÜ kampüsü gibi, çok fazla benzemese de biraz benziyor.

Soru : ODTÜ’yü özledin mi ?

ODTÜ’yü özlendin mi ODTÜ ‘den bahsediyorsun dersen. Tabii ki özlüyorum ama ODTÜ’yü özlediğim zaman çıkıp burada bir yürüyüş yapıyorum bu da bana çok iyi geliyor. Burada gezilebilecek çok fazla şehir var gezilebilecek çok park var. Şu an çok geze bildin mi dersen  gezdim ama  yeterli değil diyebilirim. Colombus’ta bir çok parka gitmeye çalışıyorum gidiyorum Kimisi yürüme mesafesinde oluyor , kimisi yürüyerek bir bir buçuk saat oluyor genelde onlara da yürüyerek gidiyorum. Dönüşte de  genelde taksiyle dönüyorum. Çok güzel göller, nehirler var onların kenarlarında yürüyüş parkları var şehirde lokal olarak böyle yerleri gezdim. Hala daha gitmediğim gitmek istediğim bir sürü yer var sadece yürüyerek gidebileceğim yerlerin çoğunu gezdim diyebilirim.

Tatil dönemlerinde Türkiye’ ye dönmek için sabırsızlanıyordum.

Gidip gezmek istediğim bir çok yer var burada sadece bu gittiğim yerler  Columbus için geçerli. Sonra Enhorst’ a gittim Boston’ da gezdim. Türkiye’ye gidip gelirken aslında hep büyük havaalanından gidip geliyorum Chicago olur, New York olur buraları sayabilirim. Bir kere de şunu yapmayı düşünüyorum benim sürekli Türkiye’ye özlemim çok fazla arttığı için Türkiye’ye gideceğim dönemde  özlemişim ya direk uçup bir an önce buradan gidiyim kurtulayım düşüncesiyle gidiyordum. Dersler tam başlamadan iki gün önce dönüyordum dolayısıyla ne giderken ne dönerken oraları gezme fırsatım olmadı. Böyle isteğim de olmadı  çünkü dönerken zaten zaman olmuyor giderken de buradan bir an önce gideyim artık kafasında olduğumdan dolayı olsun bitsin havasındayım.

Bundan sonraki Türkiye ziyaretlerimde büyükşehirleri gezmeyi planlıyorum.

 İlerleyen zamanlarda kendime geniş bir zaman dilimi yaratıp Türkiye giderken ve Türkiye den dönerken  büyükşehirlerde öyle gezmeyi planlıyorum 3-4 defa daha Türkiye giderim her birisinde farklı yerlerden uçarım Washington, Newyork dan uçarım her defasında oraları gezmeye gidebilirim. Yani tabii bazen gezmeye bahane de lazım olabiliyor geçen sene benim kuzenim yine Work and Travel ile gelmişti  ya dedim madem sen geldin. 4 gün bir boşluğum olmuştu  o sırada bende büyük ihtimalle yorgunluğumu atmak için dinlenmeyi planlıyordum o yorgunluğun içerisinde kuzenimi kıramadım. Madem sen buradasın dedim atladım uçağa gittim. Güney Corolina’ya gelmişti. Aslında bir bahane gerekti yani öyle gitmem için  kuzenimin gelmesi bahaneyle karışık tatil  oldu. Bazen bu şekilde gezmeler çıkabiliyor, güzel oluyor. Ben  henüz doğu yakasındayım daha batıya gitmedim.

Soru : Irkçılığa uğradığın bir an oldu mu ? Irkçılığı hissettiğin ama emin olmadığın anlar oldu mu ? 

Benim başıma gelmedi doğrusunu söylemek gerekirse bu biraz da şeyden kaynaklı herhalde dediğim gibi okulun çok yakınında yaşıyorum burada genelde öğrenciler yaşıyor zaten bayağı uluslar arası öğrenci var okulda. Kim bana ırkçıllık yapacak böyle çok yerli Amerikan bir kesimin kaldığı bir mahallede yaşamıyorum. Herkes, öğrenci yaşadığım çevrede gittiğim gezdiğim yerlerde de çok hatırladığım bir şey yok yani şu ana kadar ben öyle olumsuz bir durumla karşılaşmadım ama karşılaşılabilecek durum olduğunu biliyorum

Aziz Burak Gülen Deniz GENLİK’e soru yöneltiyor .

Sen böyle bir durumda karşılaştın mı yurt dışı eğitim süresince ?

Deniz GENLİK : ” Amerika da olmadı ama Alaska da Work And Travel da çalışırken bir öğlen yemeği arasında, biz de alışmışız yani ekmek varsa  yemek de suluysa önce yemeğe ekmeği bir banar ağzımıza götürürüz. Ben öyle bir hareket yaptığım da orada, oranın patronu bana ne kadar şey elle yiyorsun dedi. Bu bence ırkçı bir söylemdi. Ya da yemek kültürüne olan bir saygısızlık. Ben orada karnımı doyurmaya çalışıyorum çatal bıçakla yemek yemeyi kovalayacak değilim.”

Soru: Amerika’da Ne kadar mantıksız dediğin bir şey var mı ?

Olmaz olur mu ? Örnek vereyim; Aslında hepsi tek bir başlık altında toplanabilir beni hala rahatsız ediyor ve herhalde hiçbir zaman da kurtulamayacağım. Bunlar;
birimler, ölçü birimleri uzunluk, ağırlık, hacim yani metrik sistemin kullanılmaması kadar saçma bir şey olamaz. Uzunluğu niye ayak ile ölçersin ? Bir ayak iki ayak ne güzel santimetre metre ağırlık ölçeceksin ne güzel gram kilogram direkt metrik sistem onar onar büyüyor.

Sadece uzunluk ölçü biriminde değil sıcaklık ölçü biriminde ise Fahrenheit kullanıyorlar.

Sıcaklık ölçü biriminde ise Fahrenheit kullanılıyor. Bu dönüşümü zihnimden hızlı bir şekilde yapamıyorum bu da bana zor geliyor. Bunun dışında mesela vergi iadesi  her şey otomatik olması gereken bir şey aslında  burada çünkü sen sadece bir algoritmayı takip edip şuraya şu sayıyı yaz şuraya onu yaz bilgisayarın yapacağı işi elle doldurma yöntemi ile yapıyoruz. Hem vergi siteminde usulsüzlüklere yol açar hem de işlevsel değil. Vergi işleri bilgisayar ortamında olursa böylece kimse devleti kandıramaz. Ne diye böyle bir işe giriyoruz hiç bir mantıklı açıklama gelmiyor yani bence saçma.

Soru: Peki Amerika ‘ da mantıklı bulduğun şeyler oldu mu ?

Amerika eğitim sistemini mantıklı buluyorum.  Burada öğrencilere daha fazla ödev veriliyor. Daha derinlemesine öğreniyorlar ama bununda Türkiye’de yapılamama sebebini de tartıştık daha fazla öğrenci var böyle sorunlar var.

Aziz Burak Gülen Deniz GENLİK’e soru yöneltiyor .

Senin var mı ?

Deniz GENLİK : ” Benim var aslında mesela şey ilk başta alışmak zor oluyor tabi o da trafik ışıkları Türkiye’ deki gibi böyle yanda değil. Örneğin trafik ışıkları önünde araba varsa  Türkiye ‘ de kafanı eğmen veya kafanı  çıkarman lazım. Amerika da ise  yerden böyle 5 metre yukarıda havada durması ve ışıkların yolun  biraz karşısında durması çok uzaktan da ışıklar rahatlıkla her sürücü tarafından görülebiliyor. Bence Türkiye’de de böyle olması lazım.”

Soru : Yurt dışı tecrübesinin sana mesleki ve sosyal açıdan bir şeyler kattığını düşünüyor musun ?

Evet çok şey kattı. Birçok konferansta gittim. Birçok insan tanıdım Bir kişinin konferansına gidemiyorsan, ancak o kişinin makaleyi yazdıktan sonra fikirlerine erişebiliyorsun. Burada o kişinin konferansına gidersen yazmakta olduğu bir makalede  kullandığı bir fikri söyleyebiliyor, önceden öğrenme imkanına erişebiliyorsun. Bunlar çok büyük avantajlar o kişiye direk erişebilmek konferanslara katılma. Mesleki ve akademik açıdan çok fazla katkısı olan şeyler kesinlikle.

Dünya’nın her yerinden Matematik öğrenmek için buralara geliyorlar. Bu kişilerle etkileşim halinde olmak çok güzel bir şey.

Sosyal açıdan ise Sonuçta bu insanlarla ve  kendi düzeyindeki insanlarla tanışıyorsun yalnız değilim onu görüyorum. Sonrada tek kişi ben değilim diyorum .Dünyanın çok farklı yerlerinden herkes matematik öğrenmeye geliyor. Doğduğun büyüdüğün yetiştiğin yer o kadar farklı o kadar alakasız ki ama matematik uğruna orada İkiniz de aynı yerdesiniz. Bu düşünce çok güzel. Matematik için ailesinden sevdiklerinden uzaklaşmış kişilerin bir araya gelmeleri. Hiç tanımadığın insanla ortak noktada buluşabiliyorsun. Son olarak da akademik olarak bir şey paylaşmaktan ziyade farklı insanlarla konuştukça onların kültürlerini de öğreniyorsun.

Röportajı text haline getiren düzenleyen : Uğurcan BÜYÜKKAYA

Özgün olan içeriklerimiz, içerik kullanım izinleri’ ne ve / veya Adil kullanım doktrini’ne uyulduğu müddetçe kullanıma dağıtıma ve paylaşıma link göstermek koşuluyla açıktır. Bu siteyi kullanan kişilerin sitedeki bütün işlemleri kullanıcı sözleşmesi’nin şartlarına tabidir.