İçindekiler tablosu
Asit ve Bazların Özellikleri Nelerdir ?
Asit ve bazlardan bahsetmeden önce sizlerin günlük yaşamınızda tükettiğiniz besin maddelerinin tatlarından bahsedelim. Örneğin biber, süs biber, pul biber, sabun, diş macunu gibi maddeleri tükettiğimizde dilimizde acı hissederiz. Yeşil erik, yeşil elma, vişne, limon gibi besin maddelerinin tükettiğinizde ise ekşi hissederiz. Besin maddelerini tüketirken hissedilen bu farkların asit ve baz olduklarından dolayı olduğunu biliyor muydunuz ?
Evet besinleri bu şekilde farklı hissetmemizin sebebi içlerinde bulundurdukları asit ve bazdan dolayıdır. Yazımızın devamında günlük hayatta tükettiğimiz birçok besinin aslında birer asit veya baz olduğunu öğreneceğiz. Tabii burada dikkat etmemiz gereken şey ise asit ve bazlarda derecelerine göre ayrılırlar. Kuvvetli asit örneğin canlı cildine çok zarar veren bir maddedir. Bu örnekten de anlaşılacağı gibi tükettiğimiz asit içeren besinler kuvvetli asit değillerdir. Bir maddenin tadından asit veya baz olduğu anlaşılabilir fakat cinsini bilmediğimiz bir maddenin tadına bakarak asit ve baz olduğuna karar vermemiz gerekir. Nitekim tadına baktığımız madde kuvvetli bir asit olabilir. Yemek borusu ve midemizi çok ciddi zararlar verir. Etkisini bilmediğimiz maddeleri koklamamalıyız ve tadına bakmamalıyız.
Bir maddenin asit veya baz olduğu pH metre yardımıyla ölçülebilir. pH metre 0 ile 14 arası sayı içerir. 0 ile 7 arası asit, 7 nötr, 7 ile 14 arası ise bazdır.
Asitlerin Özellikleri
Asitler sulu çözeltilerinde ortama hidrojen iyonu verir. Asitler suda iyonlarına ayrışarak çözünürler. İyonlarına ayrıldığından dolayı elektrik akımını iletirler. Asit özelliğini taşıyan maddelere asidik madde denir.
Günlük hayatta karşılaştığımız bazı asit örnekleri, kolonya, sirke, çilek, üzüm, elma, gazlı içecekler, portakal, mandalina, limon, süt, yoğurt, karınca, ısırgan otu, tereyağı, gargara, turşu suyu , akü sıvısı , tuz ruhu , kezzap asitlere örnek verilebilir.
Asitler, sulu çözeltilerinde tamamen iyonların ayrılıyorlarsa kuvvetli asit, tamamen ayrılmıyorlarsa zayıf asit adını alır. Kuvvetli asitleri örnek hidroklorik asit, sülfürik asit, nitrik asit örnek verilebilir. Yediğimiz besinler ise zayıf asittir.
Asitler pH metreden 0 ile 7 aralığında değer alır. Sıfıra yaklaştıkça kuvvetli asit, 7’ye yaklaştıkça zayıf asit olurlar.
Asitlerin Genel Özellikleri
- pH değeri 0 ile 7 arasındadır.
- Suya hidrojen iyonunu verir.
- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
- Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirir.
- Tatlılar ekşidir.
- Kuvvetli asitler tahriş edici ve yakıcıdır.
- Bazlarla tepkimeye girip su ve tuz oluştururlar.
- Ametallerin oksijen ile yaptığı bileşikler asidik özelliktedir.
- Fenolftalein damlatıldığında renk değişimi gözlemlenmez.
- Metil oranj damlatıldığında kırmızı renk alırlar.
- Bazlarla tepkimeye girerek su ve tuz oluşturur demiştik bu olay nötrleşme tepkimesidir.
- Metallerle tepkimeye girebilir. Bu tepkime sonrasında açığa tuz ve hidrojen gazı oluşur.
- Asitler mermeri ve metalleri aşındırırlar. Bu nedenle asitler cam kaplarda saklanmalıdır.
Bazı Asitlerin Formülleri Sistematik Adı ve Piyasa Adları
Formülü | Sistematik Adı | Piyasadaki Adı |
H2SO4 | Sülfürik asit | Zaç yağı |
CH3COOH | Asetik asit | Sirke asidi |
H3PO4 | Fosforik | Fosforik asit |
HNO3 | Nitrik asit | Kezzap |
HCl | Hidroklorik asit | Tuz ruhu |
Bazların özellikleri nelerdir ?
Bazların sulu çözeltileri ortama OH – iyonunu verir. Bu özelliği taşıyan maddelere bazik madde denir. kuvvetli baz ve zayıf baz olarak adlandırılır. Sulu çözeltilerinde tamamen iyonlarına ayrılıyorsa kuvvetli baz tamamen ayrılmıyorsa zayıf bazdır.
Günlük hayatta karşılaştığımız bazı maddelere örnekler, kabartma tozu, diş macunu, deterjan, boya, sabun, şampuan, deniz suyu, çamaşır suyu, acı biber, çamaşır sodası, insan kanı, amonyak, mide ilacı, küllü su , sodyum hidroksit, tükürük, maden suyu, çikolata, deodorant , gübre örnek verilebilir.
Bazik maddeler cam ve porselenleri etki ettiği için cam ve porselen içeren kaplarda saklanmamaları gerekir. Bazik maddeler genellikle temizlik ürünlerinde karşılaşırız. Bazlar pH metre de 7 ile 14 arasında değer alır. 14’e doğru bazların kuvvetliği artar. 7’ye yaklaştıkça bazların kuvvetliliği azalır zayıf baz olur.
Bazların Genel Özellikleri Nelerdir ?
- Sulu çözeltileri ne OH iyonu verirler.
- Ele kayganlık hissi verir.
- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
- pH metre de 7 ile 14 arasında bulunur.
- Tatları acıdır.
- Kırmızı turnusolu maviye çevirir.
- Fenolftalein damlatıldığında pembe renk olur.
- Metil oranj damlatılırsa sarı renk olur.
- Metallerin oksijenle yaptığı bileşiklerde bazik özellik gösterir.
- Kuvvetli bazlar tahriş edicidir.
- Asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur. Bu olayı sen nötrleşme tepkimesi denir.
- Bazlar cam ve porselenlere etki eder, onları matlaştırır zarar verir. Bazlar plastik kaplarda saklanmalıdır.
Bazı Bazların Formülleri Sistematik Adları ve Piyasa Adları
formülü | sistematik adı | piyasa adı |
KOH | Potasyum Hidroksit | Potas Kostik |
NAOH | Sodyum Hidroksit | Sud Kostik |
NH3 | Amonyak | Amonyak |
Ca(OH)2 | Kalsiyum Hidroksit | Sönmüş Kireç |
Nötr Maddelerin Genel Özellikleri
Asit veya baz özelliği göstermeyen maddelere nötr madde denir. Nötr maddelerin pH değeri 7 dir. Sodyum klorür yani sofra tuzu ve saf su nötr maddelere örnektir. Nötr maddeler asit ve bazların tepkimeye girmesi ile tuz ve su oluşturur. Tepkime türüne ise nötrleşme tepkimesi denir. Nötr maddeler turnusol kağıdına etki etmez ister kırmızı ister mavi renkte turnusol kağıdını, nötr bir çözeltiye daldırırsak renk değişimi gözlemlenmez.
ASİT + BAZ ——> TUZ+ SU ( Nötrleşme tepkimesi denklemi )
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli