İçindekiler tablosu
8.Sınıf Fen Bilimleri Katı Basıncı Konu Anlatımı ve Püf Noktaları
Katı haldeki bir maddenin ağırlığından veya ağırlığı ile birlikte üzerine uygulanan bir kuvvet ile birlikte zemin üzerine uyguladığı basınca Katı Basıncı denir.
Katı basıncı, cismin temas ettiği yüzeyine uygulanır.
Katı Basıncı Cismin Ağırlığı ile Doğru Orantılı mıdır ?
Cismin ağırlığı ile katı basıncı doğru orantılıdır. Cismin ağırlığı artarsa ve yüzey alanında bir değişiklik yaşanmazsa cismin yüzeye uyguladığı basıncın değeri artacaktır.
Katı Basıncı Cismin Yüzey Alanı ile Ters Orantılı mıdır ?
Cismin temas ettiği yüzey ağırlığı veya üzerine uygulanan bir kuvvet değişmediyse cismin temas ettiği yüzey artırılırsa basınç değeri azalacaktır.
****Öğrencilere Önemli Not****
Yukarı da kısaca verilen bir bilgiden onlarca soru çeşidi türetilebilmektedir. Katı basıncının değerini değiştiren değişkenlerin yaptığı etkileri unutmamanız gerekmektedir.
Soru çözerken soru içerisinde cismin ağırlığının mı yüzey alanının mı değiştiğini veya ikisinin aynı anda değiştiğine dikkat etmelisiniz. Basınç ünitesinde genellikle ilk durum ile ikinci durum arasındaki kıyaslama ile ilgili soru çeşidi ile karşılaşabileceğinizden. İlk durum ve Değişiklikten sonraki durum diye not alıp karşılaştırma yapmanız gerekmektedir.
Hangi Durumlarda Basıncın Değeri Değişmez ?
Basıncın değişmediği durumlar cismin uyguladığı kuvvet ile yüzey alanının eşit oranda artması sonucunda değişmez. Şöyle açıklayacak olursak Kuvvet ve Yüzey Alanı değeri aynı oranda arttığı için bölüm sonucu değişmeyecektir.
Örn.
X cisminin Ağırlığı : 20 N
X Cismin Yüzey Alanı : 2m2
Px = 20N/2m2 = 10 N/m2 edecektir. Gelin Ağırlık ve Alan Değeri her ikisini de 3 kat artıralım.
2. Durum ( 3 kat artırılmış hali )
X cisminin Ağırlığı : 20×3 = 60 N
X cisminin Yüzey Alanı : 2m2x3 = 6m2
İlk duruma göre değişkenlerin değerinde 3 kat bir artış yaşandı peki şimdi basıncın değerini hesaplayalım.
Px2 = 60 N / 6m2 = 10 N/m2
Dikkat ederseniz her iki ölçümde de basıncın değeri aynı çıktı. O zaman başlıkta belirtildiği gibi eşit miktarda yaşanan artışlarda basıncın değeri değişmez.
Katı Basıncını Etkileyen Değişkenler Nelerdir ?
1- Katının Ağırlığı
2- Temas Yüzeyi Alanı
Basınç değerinin büyüklüğü yukarıdaki iki değişkenin birbirine oranına göre değişmektedir. ***UNUTMAYINIZ***.
Katı Basıncını Günlük Yaşamımızda Artıran ve Azaltan Örnekler Nelerdir ?
- İğne Ucunun Sivri Olması = Yüzey alanı azaltıldığından dolayı basınç fazlalaşır.
- Krampon tabanlarının dişli olması = Futbolcuların çim yüzeyden kaymadan durabilmeleri için krampon uçlarının yüzey alanın azaltılarak basınç değerinin artması hedeflenmiştir.
- Bıçak, Makas gibi kesme işlemlerinde kulan aletlerin kesme amacıyla kullanılan kısmının ince yapılması = Yüzey alanını azalttığından dolayı basıncı artırarak daha kolay kesme işlemini yapmaktır.
- İş makinelerinin tekerleklerinin geniş tabanlı lastiklerden yapılması = Burada amaç iş makinelerinin ağırlıklarından dolayı çalışma yaptıkları zemine batmamaları için yüzey alanını artırarak zemine uyguladığı basıncı azaltmak amacıyla yapılmıştır.
- Kışlık botlarının tabanlarının geniş yapılması = Burada amaç kışlık botların giyen kişinin ağırlıklarından dolayı zemine yaptığı basınç azaltılarak batmamaları amacıyla yapılmıştır.
***ÖĞRENCİYE NOT****
Yukarıda verilen örnekleri daha da çoğaltabiliriz. Sizin burada öğrenmeniz gereken kavram, yüzey alanının büyüklüğünü değiştirerek basıncın artmasını ve azalmasını isteyecek uygulamaları günlük yaşamımıza uyarlayabiliriz. Yeni nesil soru tarzında soruları çözerken. Bu unsuru göz önünde bulundurmanızda fayda var. Yapılan işlemlerin nedenlerini sorgulamak soruyu çözmeye sizi bir adım daha yaklaştırır.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli