İçindekiler tablosu
Çiçekli Bitkilerde Büyüme ve Gelişme
Bitki ve hayvanlarda büyüme ve gelişme olayı gerçekleşir. Aynı insanlar gibi bu canlılarda büyüme ve gelişme olayı gerçekleştirirler. İnsanların da aslında hayvanlar aleminde omurgalılar sınıfında yer aldığını unutmayalım. Bitki ve hayvanlardaki büyüme ve gelişme olayları insanlardan çok farklı mıdır ?
Çiçekli bitkilerde büyüme ve gelişme olayı tohum oluşumu ile başlar. Tohum çeşitli aşamalardan geçerek yeni bir bitkiyi oluşturur. Tohumun yeni bir bitki oluşturması için çimlenmesi gereklidir. Bir tohumun iyi çimlenmesi için sıcaklık, oksijen ve suya ihtiyaç vardır. Tohum uygun ortam altında çimlendikten sonra fotosentez yaparak büyüme ve gelişme işlemlerini tamamlar. Çiçekli bitkilere örnekler; menekşe, gül, elma armut, fasulye, ıhlamur ve orkide gibi canlılar örnek olarak verilebilir.
Çiçekli bitkilerde büyüme ve gelişme olayı ilk olarak tozlaşma olayı ile başlar. Çiçekte bulunan, erkek organdaki polenler çeşitli olaylarla dişi organa ulaşır. Bu olaylar rüzgar, hayvanların çiçeklere konup başka bir çiçeğe yerleşmesi ile de polenler hareket eder. Dişi organ tarafından tutulan erkek üreme hücresi olan polen, yumurtalığa doğru yol alır. Yumurta ile birleştikten sonra döllenme işlemi gerçekleşmiş olur. Döllenmiş yumurta zigot gelişerek, embriyo halini alır. Tohumun embriyo halini alması, tohum taslağını oluşturur.
Tohum taslağı bir süre sonra tohumu oluşturur. Tohum bazı çiçekli bitkiler tarafından meyve içerisinde saklanır. Bitkilerin tohumu saklama çeşitleri, bitkinin cinsine göre değişebilmektedir. Tohum çimlenmek için uygun ortam bulduğunda çimlenme işlemini gerçekleştirir. Çimlenme işlemi gerçekleştikten sonra ise bitki, fotosentez yaparak büyüme ve gelişme işlemini tamamlar. Bu şekilde yeni bir bitki oluşur.
Hayvanlarda Büyüme ve Gelişme Aşamaları Nasıldır ?
Doğurarak Çoğalan Canlılar
Hayvanlarda da büyüme ve gelişme süreci vardır. Hayvanlarda büyüme ve gelişme süreci, canlı türüne göre değişmektedir. Bazı canlılar doğurarak çoğalırlar. Bazı canlılar ise yumurtlayarak çoğalırlar gibi farklılıklar gözlemlenebilir. İnek, köpek ve koyun gibi memeli canlılar doğurarak çoğalır. İnsanda gerçekleşen üreme ve büyüme evreleri, hayvanlarda da doğurarak çoğalan canlılarda gerçekleşir. Bitkilerde ise durum böyle değildir. Bitkilerde yumurta döllenip zigot oluşsa bile yavru bakımı gibi olaylar gözlemlenmez.
Yumurta ile Çoğalan Canlılar
Doğurarak çoğalan hayvanların dışında bazı canlılarda yumurta ile çoğalır. Örneğin kaplumbağa, yılan ve kuşlar gibi canlılar yumurtayla çoğalan canlıları örnektir. Döllenme işlemi gerçekleştikten sonra, yavru gelişimi annenin dışında yumurta içinde tamamlar. Canlı yeterli olgunluğa eriştiğinde yumurtasını kırarak dışarı çıkar. Yumurta ile çoğalan canlıların bazıların da yavru bakımı vardır. Örneğin, kuşlar aynı doğurarak çoğalan canlılar gibi yavrularını belli bir büyüklüğe ulaşana kadar yavru bakımı yapar.
Dış Döllenme ile Çoğalan Canlılar
Bazı canlılarda ise döllenme olayı vücudun dışında gerçekleşir. Bu yönüyle doğurarak çoğalan ve yumurtayla çoğalan canlılardan farklılık gösterir. Dişinin yumurtaları ve erkeğin spermleri dış ortamda birleşir. Bu olaya dış döllenme denir. Yavru gelişimini yumurta içinde tamamlar. Yumurtadan çıkan yavru, anne bakımına ihtiyaç duymadan yaşamına devam eder.
Başkalaşım Geçiren Canlılar Nelerdir ?
Kurbağalarda başkalaşım evreleri nelerdir ?
Bazı canlıların yaşam döngüsü başkalaşım şekilde olur. Örneğin Kurbağalar yaşamının bir bölümünü su da bir bölümünü ise karada geçirirler. Su içinde oluşan döllenmiş yumurtaları larvaya dönüşür. Daha sonra iribaş adı verilen ve görüntüsü balığı andıran bir canlı halini alan kurbağa yavruları zamanla gelişir. Bir süre sonra ergin kurbağaya dönüşür. Kurbağanın geçirdiği bu dönüşüme başkalaşım denir.
Kelebeklerde başkalaşım evreleri nelerdir ?
Başkalaşım geçiren diğer bir canlıda kelebektir. Kelebeğin, vücut dışına bırakılan yumurtaları larva adını alır. Larvalar bir süre sonra tırtıla döner. Tırtıl etrafıma ördüğü kozayla pupa halini alır. Pupa, koza içinde gelişimini tamamlar. Bir süre sonra kozayı parçalayarak kelebek şeklinde dışarı çıkar.
Bitki ve Hayvan Gelişimi Etkileyen Faktörler Nelerdir ?
Su
Canlılar yaşamak için bazı maddelere gereksinim duyarlar. Bu maddelerin çoğu canlılar için ortaktır. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi ise sudur. Su ihtiyacını karşılayamayan bitki ve hayvanın gelişimi yavaşlar ve hayati tehlikesi başlar. Bu sebepten dolayı bitki ve hayvanların sürekli olarak suya ulaşması gerekmektedir. Aynı zaman da üretici canlılar, fotosentez yaparken suyu hammadde olarak kökleriyle topraktan alırlar.
Besin
Canlılar ihtiyaç duyduğu enerjiyi besinlerden karşılarlar. Vücutlarına aldığı besini, hücrelerinde bulunan mitokondri organeli ile solunum yoluyla enerjiye çevirirler. Enerji olmadan canlılığın olması da mümkün değildir. Yeterince beslenemeyen canlıların gelişimi yavaşlar. Doğada aynı zaman da kendi besinini kendi üreten canlılar olan bitkiler vardır. Bu olay fotosentez ile gerçekleşir. Fotosentezin gerçekleşmesi için güneş ışığına suya ve karbondioksite ihtiyacı vardır.
Sıcaklık
Aynı zamanda bitki ve hayvanların gelişimini etkileyen bir diğer faktör sıcaklıktır. Canlının adaptasyon gösterdiği bir sıcaklık değeri vardır. Bu sıcaklık değerinin bozulması ile birlikte canlının hayati tehlikesi başlar. Örneğin çölde yaşayan bir canlı sıcak iklime alışmıştır. Bu canlıyı Kutup gibi çok soğuk olan bir yere götürdüğümüzde ise ortama adapte olamazsa yaşamına son verecektir. Tam tersi bir örnek de kutup ayıları için verilebilir.
Hava
Bitki ve hayvan gelişimini etkileyen bir diğer faktör ise havadır. Havanın içerisinde solunumda kullanılan oksijen gazı aynı zamanda bitkilerin besin üretme amaçlı kullandığı karbondioksit gazı bulunur. Yeteri miktarda hava alamayan canlıların gelişimi yavaşlayacaktır. Yeteri miktarda hava almayan bir yerde bitkinin fotosentez yapması veya herhangi bir hayvanın uzun bir süre yaşaması mümkün değildir.
Hata!
Yorumunuz Çok Kısa, Yorum yapabilmek için en az En az 10 karakter gerekli