Elektroskop nedir? Özellikleri nelerdir?

 Cisimlerin yüklü olup olmadığını, eğer yüklüyse hangi cins yükle yüklü olduğunu anlamamızı sağlayan aletleri elektroskop denir. Elektroskop 5 temel kısımdan oluşur. Bunlar ;

1- Yapraklar
2- Cam fanus
3- Yalıtkan tıpa
4- İletken gövde
5- İletken topuz

İletken topuz : Elektriği ileten metal bir malzemeden yapılmıştır. Yük cinsini ve yükün büyüklüğünü belirlemek istersek yaklaştırma veya dokundurma işlemi yaptığımız kısımdır. ;
Yalıtkan tıpa : Elektroskobun iç kısmını dışarıdaki yüklerden koruyan kısımdır.
Cam fanus : Elektroskobun iç kısmını hava akımından koruyan kısımdır. Metal gövde : Topuzdan alınan yüklerin elektroskobun yapraklarının iletilmesini sağlayan bölümdür.
Yapraklar : Ağırlıkları çok az ince bir metalden yapılmış kısımdır. Yapraklar cisimlerin yüklü olup olmadığını yaprak hareketlerine bakarak karar veririz. Yapraklar açılma, aynı kalma veya kapanma hareketi yaparlar.

Elektroskopta yaprakların açılıp kapanma durumu nasıl oluyor ?

Elektroskoplarda yaprakların açılıp ve kapanma durumlarını şu şekilde özetleyebiliriz. Elektroskobun yaprakları yüksüz iken kapalı durumdadır. Elektroskobun yaprakları yüklendiğinde ise açılırlar. Aynı yüklü cisimler birbirlerini iterken zıt yüklü cisimler birbirini çekerler. Yapraklardaki bu açılma veya daha fazla açılma önce kapanma sonra açılma durumlarına bakarak cisimlerin yük miktarları ve işaretleri hakkında yorum yapabiliriz.

Yüksüz bir elektroskoba yüklü bir cisim dokundurulursa ne olur ?

Elektroskop nötr yani yüksüzken yapraklar kapalıdır. Yüksüz bir elektroskoba pozitif veya negatif yüklü cisim dokundurulursa elektroskobun yaprakları dokundurulan cismin yükü ile yüklenir ve yaprakları açılır. Cisim, elektroskoba dokundurulduktan son­ra elektroskop ve cisim aynı cins yükle yük­lenir. 

Yüksüz bir elektroskoba yüklü bir cisim yaklaştırılırsa ne olur ?

Yüksüz bir elektroskoba pozitif yüklü bir cisim yaklaştırılırsa “+” yük hareket etmeyeceğinden dolayı. Yapraklarda bulunan “-” yükler topuza gelir ve yapraklar “+” yüklenmiş olur. Son durumda etki altındayken yapraklar “+” topuz “-” yüklüdür. Yapraklar “+” yüklendiği için açılırlar. Uzaklaştırılırsa cisim yapraklar tekrardan kapanır. Son durumda nötr bir elektroskoba yüklü bir cisim dokundurulursa veya yaklaştırılırsa yapraklar açılır diyebiliriz.

Yüklü bir elektroskoba aynı cins yükle yüklü bir cisim yaklaştırılırsa ne olur ?

Pozitif yüklü bir elektroskoba pozitif yüklü bir cisim yaklaştırılırsa; yapraklardaki “-” yükler topuza gelir ve yapraklardaki “+” yük miktarı artar yapraklar biraz daha açılır.

Yüklü bir elektroskoba aynı cins yükle yüklü bir cisim dokundurulursa ne olur ?

Pozitif yüklü bir elektroskoba pozitif yüklü bir cisim dokundurulursa burada 3 farklı ihtimal mevcuttur.

Eğer ; Elektroskop ile cismin yük miktarı eşit ise örneğin; “+10” , “+10” gibi bu durumda yük alışverişi meydana gelmez. Dolayısıyla yapraklar aynı kalır.

Cismin yükü elektroskobun yükünden fazla ise örneğin cisim “+14”, elektroskop “+10” ise bu durumda cisim elektroskoptan “-” yük alacağı için elektroskopta “+” yük sayısı artar dolayısıyla yapraklar biraz daha açılır.

Cismin yükü elektroskobunun yükünden az ise örneğin ; cismin yükü “+8”, elektroskop “+10” ise bu durumda elektroskop cisimden “-” yük alacağı için son durumda “+” yük sayısı azalacak dolayısıyla yapraklar biraz kapanır.

Yüklü bir elektroskoba zıt yüklü bir cisim dokundurulursa ne olur ?

Elektroskop ve cismin yük miktarları zıt eşit ise birbirlerini nötrlerler ve yapraklar ka­panır. Örneğin ; Cisim “+10”, elektroskop “-10” ise bu durumda nötrleşme işlemi gerçekleşecektir.

Cismin yük miktarı, elektroskobunkinden fazla ise örneğin; Cismin yük miktarı “+10” Elektroskobun yük miktarı “-8” ise dokunma işleminden sonra her ikisinin de yükü “+” olacağı için, elektroskop önce nötrlenir sonra cismin yüküyle yüklenir. Bu durumda yap­raklar önce kapanır, sonra açılır.

Elektroskoptaki yük miktarı cisimden fazlaysa örneğin; Elektroskop “-12” cisim ise “+10” dokunma işleminden sonra her ikisinin de yük işareti “-” olacağından dolayı elekt­roskoptan cisme yük geçer. Yapraklardaki yük miktarı azaldığı için yapraklar biraz ka­panır.

Yüklü bir elektroskoba zıt yüklü bir cisim yaklaştırılırsa ne olur ?

Negatif yüklü bir elektroskoba pozitif yüklü bir cisim yaklaştırılsa; elek­troskoptaki negatif yüklerin bir kısmı cisimdeki pozitif yükler tarafından çekilir. Yap­raklardaki negatif yük fazlalığı azaldığı için yapraklar biraz kapanır.

Cismin yük miktarı çok fazla ise daha fazla negatif yük topuza itilir. ve yapraklar nötrleşir. Bu durumda yapraklar tamamen kapanır.

Cismin yük miktarı daha da fazlaysa yap­raklara negatif yükler topuza gitmeye devam eder. Böylece yapraklarda negatif yük sayısı sürekli olarak azalacaktır. Kademeli olarak önce yapraklar kapanır. Sonra ise zıt yüklenerek açılır.

Bu Yazı İçin Ne Düşünüyorsun?

Beğen

 ()

Bilgilendirici

 ()

Kalp

 ()

Komik

 ()

Şaşkın

 ()

Yorumsuz

 ()

Üzgün

 ()

Kızgın

 ()