Fen Bilimleri

Atom ve molekülleri bir arada tutan kuvvetlere kim­yasal bağ denir. Her bileşiği elementlerine ayrıştır­mak farklı miktarda enerji gerektirir. Bu moleküllerin bağlarının sağlamlıklarının farklılığından kaynakla­nır. Yine her maddenin erime ve kaynama noktaları farklıdır. Buda maddelerin molekülleri arasındaki çe­kim kuvvetlerinin farklılığından kaynaklanır. Kimyasal bağları şöyle sınıflandırabiliriz.

KİMYASAL BAĞLAR

1) İYONİK BAĞ

İyonlar arasında elektrostatik çekimle oluşur. Bir başka ifadeyle elektron alış verişi sonucu oluşan iyonlar arasındaki elektrostatik çekimdir.

Bu şekilde oluşan (+) ve (-) yükler birbirini büyük bi kuvvetle çekerler. Bundan dolayı iyonik bağlı bileşik leri ayrıştırmak çok zordur. Bu (+) ve (-) yüklü iyonla arasındaki boşluklar son derece azdır. Oda koşullarında katı halde bulunurlar. Katı halde elektriği iletmeyip sıvı ya da çözeltileri elektrolittir. İyonik katılar da (+) ve (-) katı içerisinde belirli bir düzen içerisinde yerleşerek belirli bir kristal yapı oluştururlar.

Örneğin; NaCI, NaNO₃ MgCI₂ gibi bileşikler iyonik bağlı bileşiklerdir.

Örnek: 

Na ile ₉F arasında oluşan bağın yapısını şöyle gös­terebiliriz.

₁₁Na ile ₉F arasında oBu elementlerin elektronik yapıları incelenirse, ₁₁Na metal, ₉F de ametaldir. Na bileşik oluştururken bir elektronunu vererek, F'de bir elektron alarak soygaz kararlılığına ulaşır. Bu iki atom arasında bağ oluşur­ken, Na'nın son yörüngesindeki tek elektronu F'nin yarı dolu orbitaline aktarılır. Bunun sonucunda;

2) KOVALENT BAĞ

Bağı oluşturan atomlar arasında elektronların ortak kullanıldığı bağ türüdür.

Aynı Cins Ametal Atomları Arasında Oluşan Kovalent Bağlar: Ametal atomları kendi aralarında bağ oluştururken elektron alışverişinde bulunmayıp elektronlarını ortaklaşa kullanırlar. Bunun sonucunda kovalent bağlar meydana gelir. Bir ametal atomu son yörüngesinde bulunan yarı dolu orbital sayısınca elektronunu kullanarak kovalent bağ oluşturur. Soygazlar ne kendi aralarında ne de başka atomlarla bağ oluşturamazlar. Çünkü bütün orbitalleri tamamen doludur ve elektronlarını uyarabilecekleri boş orbital­leri de yoktur.

Örnek olarak hidrojenin yapısındaki kovalent bağı in­celeteyim. Bu bağlar apolar (Kutupsuz) dır. Ve mole­küller arasında zayıf çekimler vardır.

Hidrojenin son yörüngesinde tek elektro­nu olduğundan hidrojen atomları arasın­da bir bağ oluşur. Ve bu tek elektronlar ortaklaşa kullanılır.

H - H Hidrojen bu şekilde kararlı bir yapı oluşturur ve H₂ şeklinde gösterilir.

Aynı cins atomlar arasında oluşan kovalent bağlara örnek olarak F₂, O₂, N₂ verilebilir.

Farklı Cinste Ametal Atomları Arasında Oluşan Kovalent Bağlar: Farklı cinste iki atomdan oluşan kovalent bağlı bileşiklerdir. Örnek olarak CO, NO, HCI, HI bileşikleri verilebilir. Bu tür bileşiklerin polarlığı geometrik şekillerine bağlıdır.