Fen Bilimleri

MEITNER, Lise (1878-1968) : Avusturyalı kadın bilgin. Max Planck'ın derslerini izle­mek için Berlin'e gider, Kaiser Wilhelm Kimya Enstitüsü'nde kalır. 1926'da fizik profesörü olan Meitner, 1938'de Nazi yönetiminden kaçarak Ä°sveç'e sığınır, isveç Bi­limler Akademisi'ne üye seçilir. 1939'da Otto Hahn ve kendi yeÄŸeni Otto Robert Frisch ile birlikte nötronla bombalanan uranyumdan sonra baryumun var olması­nın atom çekirdeÄŸinin parçalandığını gösterdiÄŸini ileri sürmekle ün kazanır.

Çizgi filmlerin sevimli kahramanı mamutların neslinin tükendiÄŸini hepimiz biliyoruz. Ancak Sibirya'da bulunan mamut kalıntıları, mamutun kopyalanması umudunu doÄŸurdu. Sibirya'da bulunan iyi korunmuÅŸ, donmuÅŸ tüylü mamut kalıntıları, tarih öncesi dönemde yaÅŸayan bu hayvanın kopyalanması umudunu doÄŸurdu. Rusya Kuzey-DoÄŸu Federal Ãœniversitesi, uluslararası araÅŸtırmacılardan oluÅŸan bir ekibin, kuzeydoÄŸudaki Yakutia bölgesinde yaz dönemi yaptıkları keÅŸif gezisinde, 100 metre derinlikte mamut tüyü, yumuÅŸak dokuları ve kemik iliÄŸi bulduklarını açıkladı. Gezinin lideri Semyon Grigoryev, internette yayın…

MARCONI, Guglielmo Marchese (1874-1937) : Ä°talyan bilim adamı. On dokuz yaşın­dayken bir dergide Hertz'in elektro-manyetik dalgalan üzerindeki deneylerine iliş­kin çıkan bir yazıyı okur. Bu dalgaların telgraf haberleÅŸmesinde kullanılabileceÄŸini düşünen Marconi, bir yıllık bir uÄŸraÅŸtan sonra, onlarla sinyal vermeyi baÅŸarır. Bir­kaç yıl içinde Fransa'dan Ä°ngiltere kıyılarına, daha sonra da Atlantik ötesi kıyılara sinyal vermeyi baÅŸarır ve 1909'da bu çalışmaları için Nobel Fizik Ödülü'nü alır.

PLANCK, Max (1858-1947) : Alman bilim adamı ve Kuantum Teorisi'nin kurucusu. Berlin'de Kirchoff ve Helmholtz'un yanında öğrenimine baÅŸlar, 1879'da Münih Ãœniversitesi'nden mezun olur. Burada beÅŸ yıl öğretim görevliliÄŸinden sonra, Kiel Ãœni­versitesi'ne matematik profesörü olur. 1889'da Kirchoff’dan boÅŸalan kürsüye çaÄŸrı­lır ve 1928'de emekliye ayrılıncaya dek Berlin'deki bu görevinden ayrılmaz. Planck, Hitler rejimine karşı çıktığı için, savaşın bitimine kadar çeÅŸitli güçlüklere uÄŸrar. Ä°kinci oÄŸlu, Hitler'e düzenlenen suikastta yer aldığı için idam edilir. Max…

MAXWELL. James Clerk (1831-1879) : Ä°skoç fizik bilgini, Edinburgh Ãœniversitesi'ni bitirdikten sonra Cambridge Ãœniversitesi'ne gider. 1856'da Aberdeen Ãœniversite­si'nde DoÄŸal Felsefe (Ä°skoçya’da fizik hâlâ böyle anılır) profesörü olur, sonra Londra Ãœniversitesi'ne geçer. Bir aralık özel yaÅŸamına çekilirse de, Cambridge'de Cavendish deneysel profesörlüğüne çaÄŸrılır ve burada laboratuarın kurulmasını denet­ler. Maxwell ilk bilimsel çalışmasını on beÅŸ yaşındayken Edinburgh Kraliyet Bilim Akademisi'ne kartezyen ovallannı çizmek için oluÅŸturduÄŸu bir yönteme iliÅŸkin sun­duÄŸu tebliÄŸle yapar, iki yıl…

MENDEL, J.G. (1822-1884) : Avusturyalı keÅŸiÅŸ, genetik biliminin kurucusu. Mendel'in bezelyenin pek çok kuÅŸaklan üzerindeki deneylerine dayanarak oluÅŸturduÄŸu Kalıtım Teorisi (1866), tüm önemine ve ilginçliÄŸine karşın, kendi yaÅŸam döneminde ilgi görmemiÅŸtir. Daha sonra 20. yüzyılın baÅŸlarında teorisinin ne kadar önemli olduÄŸu bilim dünyasında kabul görmüştür. Ve hakettiÄŸi üne biraz geç kavuÅŸmuÅŸtur. 

MENDELEEV, Dimitri Ä°vanoviç (1834-1907): Rus kimya bilgini. Bilime en büyük katkısı, kimyasal elementlerin atomsal ağırlıklarına ait periyodik yasayı oluÅŸturma­sıdır. 1863'te Petersburg Ãœniversitesi'ne profesör olan Mendeleev, 1868'de ünlü ki­tabı Kimyanın Ä°lkelerini yayımlar.

NEWTON. Sir Isaac (1642-1727) : Ä°ngiliz bilim adamı, modern bilimin büyük kurucularından. DoÄŸumundan bir süre önce babası ölür, üç yaşındayken annesi evlenir ve Newton, büyükannesinin yanında büyür. On dört yaşına geldiÄŸinde, yeniden dul kalan annesi, onu okuldan alıp çiftliÄŸe götürür. Ancak kendi düşüncelerine gömü­lü olan Newton, çiftlikte pek yararlı olamaz. Amcasının ısrarı üzerine öğrenimine yeniden baÅŸlar ve 1661'de Cambridge Ãœniversitesi'ne girer, 1665'te mezun olur. Bu­nu izleyen iki yıl boyunca veba salgını…

OHM, George Simon (1787-1854) : Alman fizikçisi. Köln, Nürnberg ve Münih üniver­sitelerinde profesör olarak görev yapmıştır. 1827'de kendi adıyla bilinen yasayı bul­du. Buna göre, elektriÄŸin akışı, uygulanan "elektrik basıncı" ile doÄŸrudan, devrenin direnciyle tersine orantılıdır. BaÅŸka bir deyiÅŸle, bir devredeki elektrik akımı (I), elektromotor kuvveti (E) büyüdükçe artar, direnç (R) büyüdükçe azalır. Bu iliÅŸki mate­matik dilde şöyle ifade edilmiÅŸtir. I = E/R. YaÅŸamı sırasında bilime yaptığı katkı takdir görmeyen Ohm, ölümünden…

ÖKLÄ°D (EUCLEÄ°DES) (M.Ö. 300) : Yunan matematikçisi, aksiyomatik geometrinin kurucusu. Ä°skenderiye'de Kraliyet Okulu matematik öğretmeni. M.Ö. 300 sıralarında Elementler adıyla yazdığı geometri kitabı iki bin yılı aÅŸkın bir süre boyunca dünyanın tüm uygar ülkelerinde rakipsiz bir ders kitabı olarak okutulmuÅŸtur. Einstein, "GençliÄŸinde bu kitabın etkisinde kalmayan hiç kimse, teorik bir araÅŸtırmacı olmaya özenmesin" demiÅŸti. Öklid'e gelinceye dek geometri, çoÄŸunluk empirik gözlem ve ölçmelere dayanan bir önermeler veya kurallar yığını olmaktan ileri geçmiyordu. Öklid'in…

HAHN, Otto (1879-1968) : Alman bilim adamı. Marburg ve Münih üniversitelerinden sonra eÄŸitimini Londra'da William Ramsay, Montreal'de Ernest Rutherford'un ya­nında sürdürür. 1917'de Berlin-Dahlem'de Lise Meitner ile birlikte toryum elemen­tinin radyoaktif olduÄŸunu bulur, 1938'de de uranyum ve toryumun çekirdek par­çalanmasını saÄŸlar. 1944'te kimyadaki çalışmalarından ötürü Nobel Ödülü'nü alan Hahn, 1946'da Göttingen Max Planck Enstitüsü baÅŸkanlığına getirilir. Hahn'ı yaÅŸa­mının son on yılı boyunca, atom silahlarının geliÅŸtirilmesine karşı oluÅŸturulan ey­lemlerde görürüz.

PASTEUR, Louis (1822-1895) : Fransız bilim adamı. Bakteriyolojinin babası olarak ün kazanmıştır. On beÅŸ yaşında resim sanatına baÅŸlar, daha sonra lise öğretmeni olur Matematik, fizik ve kimya konularına olan büyük ilgisi, onu Ecole Normale Superieure'de öğrenimini sürdürmeye yöneltir. Burada, önce kristaller üzerinde ça­lışır. Özellikle tartarik asit kristallerinin optik özellikleri üzerinde araÅŸtırmaya ko­yulur. 1857'de Ecole Normale'de bilimsel araÅŸtırmalar direktörlüğüne getirilir. Bu sırada, alkol ve sütte mayalanmanın nedenleri üzerindeki buluÅŸunu ortaya koyar. Mayalanma…